Wat is dat, e-Court? De naam verwijst naar een digitale rechtbank, maar eigenlijk is het digitale arbitrage. Het wordt niet georganiseerd door de overheid, maar door een private stichting. Een stichting die ervaren juristen inschakelt om een oordeel te vellen. Een uitspraak van e-Court kan vervolgens eenvoudig bij de rechtbank worden bevestigd. Er kan dan beslag worden gelegd op eigendom en inkomen.
Is dit een ver-van-uw-bed-show? Waarschijnlijk niet. De kans is groot dat u ook heeft ingestemd met geschillenbeslechting via e-Court. De grote zorgverzekeraars, waterbedrijven en onder meer Bol.com maken namelijk gebruik van een clausule in de algemene voorwaarden waardoor u als consument gebonden bent aan deze arbitrage. Is dat een probleem? Leest u verder.
Feitelijk worden de arbiters van e-Court gefinancierd door de organisaties die de arbitrage in de algemene voorwaarden hebben gezet. Door deze organisaties hebben zij immers zaken en daarmee inkomen. Oftewel: de partij die u voor de rechter sleept, financiert de rechter. Niet echt een prettig idee. De onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de rechter is daarmee in gevaar. Tel daar nog bij op dat niet bekend is wie de arbiters zijn en dat de uitspraken niet worden gepubliceerd. E-court heeft inmiddels overigens wel toezeggingen gedaan voor het bekend maken van arbiters en het publiceren van uitspraken.
Het grote voordeel van e-court zijn de lagere kosten. Dat lijkt in de eerste plaats een voordeel voor de bedrijven die zijn aangesloten. Er is echter ook een voordeel voor de consument. Als de zaak wordt verloren, zijn de te betalen proceskosten namelijk een stuk lager.
De kosten zijn lager, maar van een goede procesorde lijkt geen sprake. Een onafhankelijke onpartijdige rechter is hiervoor immers onmisbaar. De opzet van e-Court lijkt vooral tot doel te hebben de kosten van de aangesloten bedrijven te drukken. Consumenten zullen vaak de algemene voorwaarden niet lezen en zo niet doorhebben dat ze instemmen met arbitrage. De naam e-Court wekt daarbij ook nog de indruk dat er sprake is van een officiële rechtbank, zodat consumenten geneigd zullen zijn het als zodanig te vertrouwen. Er zijn dus de nodige kanttekeningen te plaatsen. Zwaargewichten in de juridische wereld hebben daarom recentelijk ook aan de bel getrokken.
Maar - goed nieuws - er is voor consumenten wel een ontsnappingsroute. In de clausule in de algemene voorwaarden moet namelijk staan dat een consument binnen een maand bezwaar kan maken en voor de normale rechtbank kan kiezen. Als dit niet in de clausule staat kan de bepaling worden vernietigd en staat de weg naar de gewone rechter ook open. De consument heeft dus de keuze tussen e-Court en de echte rechtbank.
De overheid kan zich afvragen of de griffierechten bij de rechtbank niet kunnen worden verlaagd, om de gang naar de rechter meer toegankelijk te maken. Bedrijven kunnen zich afvragen of het wenselijk is om aan te sluiten bij een rechtsgang waarbij de klant mogelijk een onafhankelijke en onpartijdige rechter wordt onthouden. De consument kan de voor- en nadelen van e-court tegen elkaar opwegen en hierin een keuze maken.
Is de e-Court een rechtbank van het ergste soort of juist van het beste? Dat vonnis mag u zelf vellen.
