Soms loopt een uitvaart uit op een familieruzie. In deze zaak wordt geprocedeerd over wie de kosten van de begrafenis moet betalen.
Een gescheiden man overlijdt. Hij had geen testament, zodat zijn twee minderjarige kinderen de enige erfgenamen zijn. Hun moeder, de ex-vrouw van de overledene (‘erflater’), is hun wettelijk vertegenwoordiger. De vader van de erflater heeft de uitvaart geregeld en de kosten (€ 5.598) voor het grafrecht en het grafmonument voorgeschoten. Hij stelt dat deze kosten ten laste van de nalatenschap moeten komen – ofwel: de kinderen moeten dit uit de erfenis aan hem terugbetalen.
Vordering
Bij de kantonrechter krijgt de vader gelijk: hij heeft zich op redelijke gronden ingelaten met het verzorgen van de uitvaart van zijn zoon. Dit is zaakwaarneming. De man heeft in overeenstemming met de wensen van zijn zoon gehandeld. Daarom heeft de man volgens de kantonrechter een vordering op de nalatenschap ter hoogte van de uitvaartkosten. De moeder van de kinderen gaat tegen dit oordeel in hoger beroep.
Schuld van de nalatenschap
In het Burgerlijk Wetboek staat dat de kosten van lijkbezorging, voor zover zij in overeenstemming zijn met de omstandigheden van de overledene, een ‘schuld van de nalatenschap’ zijn. Dat betekent nog niet dat de ex-vrouw (of de kinderen) deze kosten aan de vader moet voldoen. Daarvoor moet tevens sprake zijn van een rechtsgrond waar een verbintenis tot vergoeding uit voortvloeit.
Zaakwaarneming
In deze zaak handelde de vader, toen hij de uitvaart regelde en betaalde, in eigen naam en niet namens de nalatenschap. Dit is geen zaakwaarneming, oordeelt het gerechtshof ’s-Hertogenbosch. Zaakwaarneming is het zich willens en wetens en op redelijke grond inlaten met de behartiging van het belang van een ander. De vader deed dit, zegt hij, omdat de ex-vrouw nooit had aangegeven dat zij betrokken wilde worden bij het regelen van de uitvaart. Maar het zat anders: de vader wilde de begrafenis in eigen kring regelen, zonder bemoeienis van de ex-vrouw. Nu zij bewust is gepasseerd en hij vooral zijn eigen belangen voor ogen had, heeft hij zich niet ‘op redelijke grond’ ingelaten met de belangen van de erfgenamen. Nu geen sprake is van zaakwaarneming, krijgt hij hiervoor geen vergoeding.
Geen verrijking
De erflater had een uitvaartpolis die in natura dekking bood voor het verzorgen van de uitvaart. Aanvullend was een uitvaartverzekering in geld afgesloten, waaruit eventuele meerkosten konden worden betaald. De ex-vrouw stelt dat zij andere keuzes zou hebben gemaakt waarmee het door beide polissen gedekte bedrag in ieder geval niet zou worden overschreden. De ex-vrouw had er, aldus het hof, zeker voor mogen kiezen alleen dat budget te gebruiken voor de uitvaart, het grafmonument en de grafrechten. Dat de door de vader gemaakte keuzes voor de uitvaart mogelijk beter bij de levensstijl van erflater pasten, zoals hij stelt, is niet relevant. Het gaat erom of kosten zijn bespaard die – als de vader deze niet zou hebben betaald – anders door de erfgenamen hadden moeten worden voldaan. Niet dus: de erfgenamen zijn nu niet ‘verrijkt’. Het hof wijst de vorderingen van de vader af.
#uitvaart #nalatenschap #erfenis #zaakwaarneming
